DEFİNECİLİK NEDİR?
Define nedir?
Aslen Arapça kökenli olan bu kelime defin yani
gömme kelimesinden türemiştir. Eski zamanlardan kalma altın, gümüş, taş vb
değerli gömülerin toprak altına, duvar içlerine kuyu vb gibi yerlere,
korumak yahut biriktirmek amacıyla saklanma durumudur. Savaşlar, baskınlar,
doğal afetler, göçler vb durumlarda daha sonra tekrar alınmak için koruma
amaçlı saklanmış değerlerdir.
Defineci Kimdir?
Definenin izini süren, sahip olmak ve gün
yüzüne çıkarmak için çaba gösteren, tarihi değerlere sahip çıkan ve saygı
duyan, daima bilgi toplayan ve profesyonelce çalışan kişilere defineci
denir.
Definecilik ise bu iki etkeni bağlayan unsurdur.
Definenin maddi değer taşıması gerektiğinden, aslında dağda değerli taş
arayan da defineci sıfatına girer, akarsularda vahşi altın arayan da...
DEFİNECİLİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Öncelikle defineciler bu faaliyetlerini
resmi kanunlar dâhilinde yapmalı, kaçak ve gayrı-resmi çalışmalardan
kaçınmalıdır. Ki zaten aranılan define, definecinin kendine ait olmayan bir
şey olduğundan bulunan her şeyin günümüz kanunlarına göre P 'si devlete
aittir. Eğer ki arama bir başkasının tapulu arazisinde yapılıyorsa 'nu
yer sahibinindir. Kalan kısım ise aramayı gerçekleştiren defineciye aittir
ki bulunan materyallere devlet tarafından fiyat biçilir, satın alınır.
Defineci araştırma ya da kazı yaptığı alanlardaki,
işaret, sembol, yapı vb oluşumlara kesinlikle zarar vermemeli ve kültür
miraslarını tahrip etmemelidir. Bilinçsiz yapılan bir çalışmada, belki de
tarihimize ışık tutacak bir varlığı yok edebileceğimiz ihtimalini asla
aklımızdan çıkarmamalıyız.
Kazı işlemi maliyetli bir iş olduğundan izin alınacak
çalışma alanı, büyük bir incelikle tespit edilmelidir ki başarıya
ulaşılabilsin. Hurafeler, eksik kalmış şehir efsaneleri, ya da tamamen
cihaza odaklı çalışmalar çok büyük oranla fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Bu
nedenle bilgi şarttır.
Definecilik halk tabiriyle zengin hobisidir. (
Tektekçilik dışında) Bu nedenle elde avuçtakini harcamak, ev halkının ya da
kendimizin rızkını bu işe yatırmak, esas meşgul olduğumuz mesleğimizi ve
günlük işlerimizi aksatmak, kabul edilemez davranışlardandır.
Dolandırıcılık faaliyetlerinin en yaygın olduğu
sektörlerden biri olan definecilikte, gerek sahte işaretler, sahte eserler,
yer satmak gibi insanları kandırmaya ve garibanın cebindeki parasını almaya
yönelik durumlar vardır. Bunun yanı sıra iş görmeyen cihazların, mükemmelmiş
gibi yapılan reklamları, devletle çalışıyorum deyip güvenlik alırım
söylemleri, ben daha çok öderim denilip buluntulara çökme durumları da
vardır. Defineci uyanık olmalıdır. Örneğin işaret sahte ya da gerçek olsun,
yerin etüdü yapılmadan zaten çalışma yapılması uygun değildir. Ya da sahte
eseri size satmaya çalışanlar için, bu tür malzemenin tek alıcıları devlet
veya özel müzeler, ya da resmi koleksiyonerlerdir. Orijinal malzemesi
olanlar, neden daha az kazanmak için araya sizi soksun ki? Cihaz
sıkıntısında ise, cihazlarınızı kendiniz bizzat test edip ( hatta mümkün ise
kendi test alanlarınızda) almalısınız. Devletle çalıştığını iddia edip,
güvenlik alırım deyip kaçak kazıya yönlendiren kişiler içinse şunu
söylemeliyim ki, devlet araya aracı sokmaz ve zaten kaçak kazıya izin
vermez.
Definecilikte bilgi, mantık, ekip ve donanım çok
önemlidir. Doğru zemine doğru cihazlarla, doğru hafriyatı doğru makinelerle
yapmak gereklidir. Yoksa işin aslı, dürbünle kitap okumaya çalışmak, iğneyle
duvar delmeye çalışmak gibi saçma bir duruma dönüşebilir.
Defineciliğin en önemli noktası çalışma yapılacak yer
hakkında ön bilgi ve veri toplamadır.
Araştırma yapılacak olan bölgenin tarihi ve coğrafi yapısı çok önemlidir.
Araziye çıkmadan önce bölgede hangi medeniyetler yaşamış. Yapı tarzları,
gelenek ve görenekleri nelerdir? Gibi soruların cevapları iyice
araştırılmalıdır. Coğrafi konuma göre bölgenin hâkim tepede, akarsu kesişim
noktasında ve ya düz bir ovada olması vb gibi yaşama uygun tespitler
aranılan bilginin pekiştirilmesine yardımcı olacaktır. Bu konuyu ilerleyen
bölümlerde ayrıntılı olarak anlatacağım. Arazi keşiflerinde bulunan her
şekil define anlamı taşımayacağı gibi, doğal olan bazı sistemlerde defineyle
alakalı olabilir. Şekilleri, işaretler ( define anlamında) ve semboller (
kutsama ya da kullanım amaçlı) olarak ayrı başlıklar altında anlatacağım.
Ayrıca doğal olup ta aykırılığıyla dikkat çeken nirengi noktalarının
defineyle bağlantılı olabilecek yönlerine de değineceğim.
EKİP VE EKİPMAN
SEÇİMİ
Her işte olduğu gibi, bu konuda
da ekip arkadaşları her şeyden önemlidir. Arkadaşların güvenilir ve gözü
kara olması, farz edelim ki bir mağara veya tünele girdiğinizde sizin için
yardım çağrınıza karşılık verebilecek nitelikte olması, parayı dostlarına
değişmeyen, görevini hakkıyla yapabilen, iş güvenliği ve kanunlara uyan
kişiler olması araştırmalarınızı daha verimli hale getirecektir. Sizin
atladığınız noktaları sizlere gösterebilecek, her biri hiç değilse kendi
branşının uzmanı olmalıdır. Defineci gerektiğinde bir taş ustası, bir
arkeolog, bir din adamı, bir jeolog gibi çalışabilmeli, bu branşlardan en az
birinde ustalaşmış olmalıdır.
Profesyonel bir ekibin çalışma mantığını ele
alırsak, kendi branşında uzman olan her ekip üyesinin çalışma mantığı kabaca
şöyledir. Araştırmacı üye şüphelendiği yeri, yaşantıyı yada saklantıyı arar
ve olasılıkların bulunduğu yerlere diğer ekip üyelerini götürür. Halk
dilinde işaretçi dediğimiz üye bölgeyi inceler işaretleri çözer
,olasılıkları sıralar ve araştırma bölgesini daraltır. Taşlardan ve
mimariden anlayan üye, işaretçinin olasılıklarını inceleyip kayanın yapının
yada toprağın saklantıya uygun olup olmadığını teyit eder. Araştırma alanını
iyice daralttıktan sonra devreye teknoloji, yani makineci üye girer ve
daraltılmış alanda etüt yaparak son noktayı belirler. Bu şekilde yapılan
profesyonelce çalışmalar defineci ekibi başarıya götürür.
Şunu unutmayalım ki, define zor bulunur,
fakat sağlam ekip daha zor...
Defineci ekipmanını doğru kullanmayı bilmelidir.
Çalışma alanının yapısına göre alet edevat seçmelidir. Teknolojiyi daima
takip etmeli, çalışmalarını bilinçli ve iş güvenliğine uygun şekilde
yapmalıdır. Çalışma başlatılmadan yapmadan önce bölge tüm testlerden
geçirilmelidir. Gerek dedektör kullanımı olsun, gerekse radyestezi alanında
konuya hakim ve cihaz kullanabilen bir defineci kolay kolay boşa kürek
sallamaz. Örneğin, yüzeysel aramalar yada derin aramalar yada yeraltı
yapıları için hangi özelliklerde bir cihaz kullanacağını bilmelidir. (vlf,
pulse, gpr, rezistivite gibi). Yada radyesteziden yararlanan kişiler gerek
çubuklarla minerali elemeyi, gerek sarkacıyla bir bütün olmayı bilmelidir.
Kişi kullandığı ekipmanın özelliklerini kavramalı ve bu ekipmanın neler
yapabileceğinin farkında olmalıdır.
Ayrıca çalışma esnasında, ekipman kullanımındaki
acelecilik, bilinçsizlik gibi unsurlar, çalışılan yapının yada definenin
zarar görmesine yol açabilir. Hatta definecinin kendisinin bile zarar
görmesine neden olabilir.
Şunu da unutmayalım ki,
hiç bir şey canınızdan yada sağlığınızdan daha önemli
değildir. Bulmayı umduğunuz bir küp altın bile kaybedeceğiniz bir serçe
parmağınızı karşılamaz, yerine yenisini getirmez...